ماوراء الطبیعه

کارما، که به معنی قانون علت و معلول کیهانی است، به عنوان نیروی تعیین‌کننده در مسیر تناسخ عمل می‌کند. هر عملی که در زندگی انجام می‌دهیم، تأثیری بر آینده و تناسخ‌های بعدی ما دارد. اعمال نیک منجر به تولد در شرایط مساعدتر و اعمال بد، به تولد در شرایط دشوارتر می‌شود. این چرخه تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که روح به تکامل روحانی کافی دست یافته و از چرخه تولد و مرگ رهایی یابد. در هندوئیسم، تناسخ به عنوان بخشی اساسی از چرخه زندگی، مرگ و تولد مجدد (سامسارا) در نظر گرفته می‌شود. طبق این باور، روح‌ها در این چرخه گرفتار می‌شوند و مجبورند از طریق تناسخ‌های متعدد، درس‌های زندگی را یاد بگیرند و کارمای خود را تصفیه کنند. در این سیستم، تناسخ می‌تواند در هر گونه جاندار، از انسان تا حیوان یا حتی گیاه، اتفاق بیفتد. نوع تولد مجدد به کارمای فرد بستگی دارد. بودیسم نیز تناسخ را می‌پذیرد، اما با تفاوت‌هایی نسبت به هندوئیسم. در بودیسم، بر مفهوم "آنا تما" تأکید می‌شود که به معنای "بدون خود" یا "بدون روح جاودان" است. به جای روحی ثابت، در بودیسم از "استمرار ذهن" (ذهنیت متعالی) سخن به میان می‌آید که از طریق تولد و مرگ ادامه می‌یابد. کارما به عنوان نیرویی محرکه در این چرخه ادامه‌دار، تعیین کننده تولد مجدد است. هدف نهایی در بودیسم، رهایی از چرخه سامسارا و رسیدن به نیروانا، حالتی از رهایی کامل از رنج و وابستگی است. با وجود این تشابهات، اختلافات مهمی نیز بین دیدگاه هندوئیسم و بودیسم نسبت به تناسخ وجود دارد. در حالی که هندوئیسم به یک روح ثابت و جاودان اعتقاد دارد، بودیسم از مفهوم "بدون خود" استفاده می‌کند. این تفاوت بنیادین تأثیر قابل توجهی بر تفاسیر مختلف تناسخ در دو دین دارد. تناسخ به صورت‌های مختلفی در فرهنگ‌های دیگر نیز دیده می‌شود. در برخی فرهنگ‌های بومی آمریکایی، باور به بازگشت روح در اعضای خانواده یا خویشاوندان نزدیک وجود دارد. همچنین، در برخی سنت‌ها و فرقه‌های مسیحی، تفسیرهایی وجود دارد که تناسخ را به شکلی محدود قبول دارند، گرچه این تفاسیر اغلب با تعالیم اصلی کلیسا در تناقض است. در طول تاریخ، تناسخ موضوع تحقیقات و بحث‌های فراوان در میان فیلسوفان، متکلمان و محققان بوده است. برخی با استفاده از شواهدی مانند خاطرات پیش از تولد، بازگویی وقایع گذشته در هیپنوتیزم، یا شباهت‌های شخصیت‌ها در زندگی‌های مختلف، سعی در اثبات وجود تناسخ کرده‌اند. با این حال، هنوز شواهد علمی قطعی برای اثبات یا رد تناسخ وجود ندارد و این باور بیشتر به قلمرو ایمان و معنویت تعلق دارد. در نهایت، تناسخ به عنوان یک مفهوم فلسفی و معنوی، بینشی ژرف به زندگی و مرگ ارائه می‌دهد. با ارائه چشم‌اندازی بر فراتر از زندگی فیزیکی، تناسخ ما را به تفکر درباره ماهیت وجود، مسئولیت‌های اخلاقی و هدف زندگی سوق می‌دهد. چه به تناسخ باور داشته باشیم و چه نداشته باشیم، مطالعه‌ی این باور باستانی می‌تواند به ما در درک بهتر جایگاه خود در جهان و معنای زندگی کمک کند